Struktury społeczne waleni są równie złożone co u naczelnych
18 października 2017, 11:05Walenie to posiadacze jednych z największych mózgów na Ziemi. Absolutnym rekordzistą jest kaszalot spermacetowy, którego mózg jest sześciokrotnie większy od mózgu człowieka. Teraz, po przebadaniu 90 gatunków waleni naukowcy wykazali, że im większy mózg, tym bardziej złożone struktury i zachowania społeczne.
Rozpoczął się wielki projekt digitalizacji hetyckich tabliczek z pismem klinowym
21 października 2020, 12:37Akademia Nauk i Literatury w Moguncji zdigitalizuje i udostępni online całe swoje zbiory hetyckich tabliczek glinianych z pismem klinowym sprzed 3500 lat. W uniwersyteckich zbiorach znajduje się około 30 000 takich zabytków, w większości spisanych językiem hetyckim. Znajdziemy tam też teksty w językach luwijskim i palijskim.
Odkryto kolejne kawałki Psałterza N. Mógł należeć do siostry ostatniego anglosaskiego króla Anglii
12 stycznia 2024, 12:25W Archiwum Regionalnym w Alkmaar w Holandii odkryto 21 fragmentów XI-wiecznego psałterza, który został pocięty i użyty około XVII wieku do usztywnienia opraw książek. To już kolejne kawałki tak zwanego Psałterza N, którego fragmenty znajdowane są od lat 60. XX wieku. Odkryto je między innymi w Elblągu. Niezwykłe dzieło, spisane po łacinie ze staroangielskimi glosami, mogło należeć do anglosaskiej księżniczki, która uciekła z Anglii po normandzkim podboju.
Czy delfin może zrozumieć innego delfina?
25 maja 2007, 14:06Naukowcy zaobserwowali, że delfiny mieszkające u wybrzeży Walii posługują się odmiennym dialektem niż ich pobratymcy żyjący w wodach zachodniej Irlandii. "Dialekty" występują także u innych gatunków zwierząt, chociażby u krów.
Cukrzyca ciążowa opóźnia rozwój języka u dziecka
10 listopada 2008, 12:11Dzieci kobiet z cukrzycą ciążową z 2-krotnie wyższym prawdopodobieństwem borykają się z zaburzeniami w rozwoju językowym (Pediatrics).
Miejsce rzeczowników i czasowników w mózgu
26 lutego 2010, 09:36Gdy uczymy się nowych rzeczowników, uaktywniają się inne części mózgu niż podczas opanowywania czasowników.
Warunkowanie przez słowa tabu
27 lipca 2011, 11:29Czemu ludziom łatwiej przeklinać w języku będącym ich drugim językiem? Dlaczego łatwiej kogoś urazić, używając przekleństwa niż eufemizmu? Psycholodzy z Uniwersytetu w Bristolu uważają, że przyczyną są różnice dotyczące warunkowania, a ogólniej rzecz ujmując – relatywizm lingwistyczny, czyli sposób, w jaki język kształtuje myślenie.
Wysokość, na jakiej mieszkamy, wpływa na sposób artykułowania dźwięków
13 czerwca 2013, 13:00Dotąd lingwiści uważali, że związek między strukturą języka a światem naturalnym ogranicza się do odzwierciedlenia wyglądu otoczenia w słownictwie. Teraz jednak wykazano, że wysokość nad poziomem morza wpływa na sposób, w jaki mówimy (fonetykę), co w pewien sposób tłumaczy, dlaczego określone języki powstały tam, a nie gdzie indziej.
W słynnych dziełach literackich widać multifraktale i kaskady świadomości
28 stycznia 2016, 07:38James Joyce, Julio Cortázar, Marcel Proust, Henryk Sienkiewicz czy Umberto Eco. Zaskakujące, ale niezależnie od języka, dzieła literackie najsłynniejszych autorów pod pewnymi względami okazują się mieć budowę fraktalną. Analizy statystyczne przeprowadzone w Instytucie Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie ujawniły jednak fakt jeszcze bardziej intrygujący
Najstarszą, nieznaną wersję polskiego przekładu Koranu wydadzą filolodzy z Torunia
4 października 2018, 13:13Najstarszą i nieznaną do tej pory wersję polskiego przekładu Koranu wydadzą filolodzy z Centrum Badań Kitabistycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Autorami przekładu są Ignacy Domeyko oraz ks. Dionizy Chlewiński. Znak wodny na kartach rękopisu wskazuje na 1821 rok.
